مدیریت پروژه (۱)
اگر بخواهیم به تعریف مدیریت پروژه بپردازیم ابتدا باید بدانیم که تعریف پروژه چیست ؟
وقتی به استاندارد های جهانی و تعاریف علمی رجوع کنیم استاندارد PMBOK که همان Project Management Body Of Knowledge است پروژه را یک تلاش موقت در جهت رسیدن به یک محصول ، خدمت و یا نتیجه منحصر به فرد ، تعریف می کند .
اما به زبان ساده پروژه می تواند هر اقدام هدف گذاری شده باشد گاهی ساختن یک ساختمان گاهی تولید یک محصول و حتی طراحی یک سایت ….،شاید امروزه همه ی این کلمه ها تعریف و قالب علمی خاص خود را دارند و برای هر اقدام پروتکل خاص و چهارچوب استانداردی وجود دارد و حتی مقالات و راهنماهای متعددی در هر زمینه یافت می شود اما بشر از دیر باز در حال آغاز پروژه های متفاوت و به ثمر رساندن آن ها ار طرق مختلف بوده است . شاهد آن تمام آثار و تمدنی است که از گذشته برای ما باقی مانده است . سازه هایی چون تخت جمشید و…
ویژگی های پروژه
اما یک پروژه برای آغاز به فعالیت چه ویژگی هایی باید داشته باشد ؟؟ دوره های MBA را مشاهده کنید .
اگر بخواهیم چندی از ویژگی های پروژه را برشمریم ، به ۶ ویژگی زیر می رسیم :
۱ – پروژه یک کار منحصر به فرد ، جدید و غیر تکراری است که در استاندارد PMBOK که پیش تر از آن نام بردیم Unique Product ,Service or Result نامیده شده است .
۲- از آن جایی که پروژه باید دارای زمان آغاز و پایان مشخص باشد پس یک فعالیت موقتی است به این معنا که زمان آن نا محدود نیست . PMBOK : Temporary Endeavor
۳- بعد از اتمام یک پروژه نتیجه ی آن در قالب یک محصول و یا ارائه یک خدمت باید مشهود باشد ، در واقع حاصل یک پروژه ، تحقق یک نتیجه ی عینی است . نتیجه یک پروژه می تواند رسیدن به سود ، حضور در بازار و … نیز باشد .
۴- هر پروژه دارای عدم قطعیت است پس زمان بندی آن با تخمین است و همراه با ریسک می باشد
۵-پروژه ها عامل تغییر و پیشرفت سازمان انجام دهنده ی خود هستند ،درواقع هر پروژه پس از رسیدن به هدفی که در راستای آن حرکت کرده سبب ترقی و بالا رفتن سازمانی می گردد .
۶- پروژه یک چرخه ی حیات دارد که برای آن باید ریسک های احتمالی و حتی بودجه مورد نظر و منابع تامین آن ( داخلی ، حامی مالی و … ) پیشبینی شود .
از این رو وقتی به پروژه ها خوب می نگریم به نوعی تداعی گر روند زندگی انسان ها هستند .
دسته بندی انواع پروژه
اگر بخواهیم پروژه ها را با توجه به هدفی که برای آن ها تعیین می شود دسته بندی کنیم به ۵ دسته ی زیر می رسیم :
۱- محصول محور
۲- ابزار محور
۳- سیستم محور
۴- استراتژی محور
۵- مدیریت پروژه جامع
مدیریت پروژه چیست ؟
حال که تعریف ملموسی از یک پروژه داریم می توانیم به این بپردازیم که مدیریت عالی کسب و کار و پروژه چیست ؟
تعریف طبق استاندارد PMBOK : مدیریت پروژه یعنی کاربرد دانش ، مهارت ، ابزار ها و تکنیک هایی که فعالیت های پروژه را به اهداف آن برساند . اما در زبان ساده در واقع مدیریت پروژه طراحی سیستمی است که یک سازمان را به مقصود نهایی اش برساند . این سیستم باید تمام محدودیت های موجود چون زمان ، هزینه ، کیفیت ، ریسک و … را برای موفقیت هر چه بهتر پروژه در نظر بگیرد . پس این سیستم برای نظام مند شدن نیاز به فردی به نام (( مدیر پروژه )) دارد .
مدیر پروژه کیست ؟
مدیر پروژه شخصی است که مسئول برنامه ریزی فعالیت ها و فرآیند انجام یک پروژه برای تحقق اهداف آن است حال با توجه به بزرگ یا کوچک بودن یک پروژه این فرد می تواند مدیر و سرپرست تیم یا تیم هایی بزرگ باشد و یا تمام کار ها بر عهده ی خود فرد باشد .
اگر بخواهیم پروسه ی انجام یک پروژه را دسته بندی کنیم این تقسیم بندی بر اساس زمان انجام فرآیند به صورت زیر است :
۱- آغاز
۲- برنامه ریزی
۳- اجرا
۴- کنترل
۵- اتمام
مدیر یک پروژه پس از نهایی کردن هدف آن را آغاز کرده سپس برنامه ی منسجمی برای پیشرفت آن ارائه داده و در حین و پس از اجرا بر پروژه نظارت و کنترل دارد تا هم اطمینان حاصل کند که پروژه در مسیر صحیح خود پیش می رود هم در صورت برخورد با چالش ، از آن با خبر شده و در جهت عبور از آن اقدام کند و در انتها نتیجه ی نهایی ارائه می گردد . هر پروژه ای حتی اگر زمان انجام آن یک هفته باشد و نتیجه ی آن سهل الوصول باشد این مراحل را طی میکند .
در مقاله ی بعدی مدیریت پروژه به بررسی شیوه ی مدیریت و وظایف و ویژگی های مدیر پروژه می پردازیم .
برای آن که بهتر بتوانید کسب و کار خود را مدیریت کنید از دوره های آکادمی دریایی سیراف بازدید کنید .